Menopoz mu? Hormon tedavisi mi? Beslenme biçimi, spor, davranış şekli ve alışkanlıklarımız menopoz yaşını ileriye ya da geriye çekebiliyor. Mesela sigara kullanan kadınlarda menopoz normalden iki-üç yıl önce başlıyor. Menopozu nasıl tanımlıyorsunuz? Kadınların, yumurtalıklardaki fonksiyon

Menopoz mu? Hormon tedavisi mi?

Beslenme biçimi, spor, davranış şekli ve alışkanlıklarımız menopoz yaşını ileriye ya da geriye çekebiliyor. Mesela sigara kullanan kadınlarda menopoz normalden iki-üç yıl önce başlıyor.

Menopozu nasıl tanımlıyorsunuz? Kadınların, yumurtalıklardaki fonksiyon bozukluğu ya da fonksiyonlarını yitirmiş, yaşlanmış yumurtalarla birlikte adetten tamamen kesilmesidir. Türkiye’de ve dünyada menopoz yaşı 50–52 kabul edilir.
Ama ailesel etkenler yumurtlama yetmezliği olan kişilerde bu yaş 20 de olabiliyor.

Menopozun türleri var mı?
Yaşla birlikte kendiliğinden menopoz var, cerrahi sebeplerle veya mesela ilaç kullanımına, kemoterapiye, radyoterapiye bağlı gelişen menopozlar da var. Doğal sürecinde ise, yumurtalıkların belli bir yaşa kadar görev yapma durumu vardır; yumurtalıklardaki yumurtlama kistleri yaşlanmaya bağlı azaldığı zaman, kadınlık hormonu dediğimiz östrojende düşme oluyor. Bu düşmeyle kişide adet düzensizliği başlıyor ve ardından hormon üretimi olmadığında menopoz süreci başlıyor.

Kişiye özel ilaç Menopoz tedavisinde, azalan östrojen hormonu yerine konuyor.
Bunu yapmak şart mı? Her menopoz tedavisinde hormon alacak diye bir durum söz konusu değil. Hastanın göğsünde olumsuz gelişen bir kitle, bir kist vardır. Mutlaka mamografi çektirip kontrolünü istiyoruz. Rahim ağzıyla ilgili herhangi bir sorun olmadığından emin olmamız gerekiyor. Onun dışında, ailesel bir yatkınlık olup olmadığına bakıyoruz. Mesela bir böbrek veya karaciğer hastalığı, damarlarda pıhtılaşma mekanizmalarına ait bir hastalığı varsa hormon tedavisi önermiyoruz. Yoğun sigara içen kadınlara da hormon tedavisi önermeyiz. Çünkü sigara, damarlarda pıhtılaşmayı artırıcı özelliğe sahip.

Östrojen hormonunu ömür boyu almak gerekiyor mu?
Menopoz şikâyetlerinin fazla olduğu ilk dönemlerde ve ilk üç yılda hormon tedavisi öneriyoruz. Ama bunun haricinde hormon olmayan ilaçlarımız da var.

Dışarıdan verilen östrojen, vücudun ürettiği östrojenin yerini tam olarak tutuyor mu? Eşdeğer olarak, onu taklit eder tarzda veriyoruz. Östrojen ilaçları, kişiye ve hastanın durumuna göre planlanıyor.

Her şey kuralına uygun yapılsa bile, hormon tedavisinde yan etkiler oluşur mu? Kimileri, “Hormon tedavisine hiç gerek yok, doğal beslenme, doğal ilaçlar veya onun yerini alacak bitkisel ilaçlar kullanılabilir” diyor. Tedavi kontrollü olduğu için, yan etki tespit ettiğimizde ilacımızı kesiyoruz. Hormon tedavisi pratikte kişiye ne gibi faydalar sağlıyor? Ateş basmaları, sıkıntı ve terleme şikâyetlerinde rahatlama oluyor. Stresinde, uykusuzluğunda ve uykusuzluğa bağlı gelişen psikolojik sorunlarda iyileşmeler sağlanıyor. Vajinal kurulukta ve cinsel hayatlarında düzelme oluyor. Kemik erimesini rahatlatıcı özelliği var.
Kardiyovasküler hastalıklar üzerinde pozitif etkisi var.

Menopoz neleri etkiliyor?
Sık idrara çıkma ve idrar kaçırma.

Vajinal kuruluk.

Uyku bozuklukları.

Kemik erimesi, kemik eğikliği.

Eklem ağrıları.

Vücudun erken yıpranması.

Ateş basması, sıkıntı ve terleme periyotları.

Op. Dr. Mehtap Derelioğlu